Mọi người có biết tháng 4 là tháng kỷ niệm Thơ ở Mỹ? Nhân dịp này hãy cùng đọc thơ cho các học viên yoga của chúng ta. Thơ, cũng như yoga, có khả năng mang đến một sự thay đổi trong nhận thức, chỉ ra những kết nối mà chúng ta chưa nhận ra trước đây hay mang đến góc nhìn mới từ chính trải nghiệm của mỗi người.
Tất nhiên cũng phải nói, lớp học yoga không phải là lớp học văn học. Vậy nên chúng ta không cần phải đi sâu phân tích những bài thơ này. Đối với tôi, việc truyền đi tình yêu với thi ca thì quan trọng hơn nhiều, và chúng ta, các giáo viên yoga hoàn toàn có thể làm được điều này. Trong cuộc sống thường nhật, thơ có thể bị quên lãng vì những dòng xoay hối hả. Nhưng khi chúng ta thực hành savasana, hay các tư thế hồi phục thư giãn. Khi chúng ta hoàn toàn thư giãn, thơ có thể thâm nhập vào tâm hồn ta một cách sâu đậm.
Trên thực tế, có những lúc tôi mong muốn rằng học sinh trong lớp văn học của mình cũng cởi mở và được thơ chạm đến như những học sinh trong lớp yoga.
Đối với những giáo viên muốn mang thơ vào lớp yoga mà mình hướng dẫn nhưng chưa rõ việc làm sao để tìm được những bài thơ phù hợp, làm sao để đọc chúng, thì đây là bài viết dành cho bạn – 10 cách để bạn tìm được bài thơ phù hợp và sử dụng nó trong lớp học.
- Đọc nhiều thể loại thơ khác nhau
Thay vì chỉ dựa vào những nhà thơ có tên tuổi bạn được biết đến qua các giáo viên yoga khác, hãy thử tìm kiếm những nhà thơ và những bài thơ mới.
Tất nhiên là trong quá trình tìm kiếm, bạn sẽ đọc phải hàng tá những bài thơ không phù hợp với lớp yoga, nhưng rồi biết đâu bạn vẫn sẽ gặp được điều gì đó ý nghĩa khi đọc được những dòng thơ đó.
- Đọc như là một cách thiền
Giống như khi thiền, bạn không vội vàng. Đối với thơ cũng vậy, chẳng có lý gì bạn lại vội vã khi đến với một bài thơ. Nếu bạn lướt qua nó quá nhanh, có thể bạn sẽ bỏ lỡ điều gì đó. Chẳng hạn như bạn sẽ không có cảm xúc gì với bài thơ hết. Nếu bạn tạm quên đi việc mình có một mục tiêu cần phải hoàn thành là tìm cho ra bài thơ phù hợp với lớp yoga của mình, bạn đơn giản chỉ thở và thư giãn, thử lắng lại để nghe và mường tượng từng chữ một, có khi bạn sẽ được lạc vào một thế giới khác.
- Ưu tiên cảm xúc
Chúng ta thực sự tìm kiếm điều gì trong một bài thơ yoga? Tôi nghĩ đó là cảm xúc. Tôi thậm chí còn muốn nói cảm xúc sẽ có tác động tới các thứ vật chất hiện hữu. Bạn muốn những học viên của mình có cảm xúc gì? Lòng vô tư lự, sự hân hoan, sự cảm kích, sự kết nối, hay chạm vào thế giới tâm linh của bản thân? Hãy tìm những bài thơ đem lại những cảm xúc như vậy.
- Chọn bài thơ có ý nghĩa với bạn
Tại sao không thực hành việc chỉ chia sẻ những bài thơ và những tư thế có giá trị với chúng ta, những điều chúng ta tin rằng mang đến giá trị cho những người khác. Có một số tư thế khá phổ biến nhưng bản thân tôi không hướng dẫn học viên vì tôi không thật sự “hiểu thấu” nó. Cho đến lúc tôi hiểu rõ nó hơn, tôi sẽ chọn cách chia sẻ những tư thế mà tôi đã hiểu được rõ ràng, từ đó giảng giải cặn kẽ cho học viên. Cũng vậy, có rất nhiều các bài thơ ở kháp mọi nơi. Nhưng tôi sẽ bỏ qua một bài thơ, kể cả nó có nổi tiếng đến đâu, vì tôi không cảm được nó.
Nếu tôi chưa tìm thấy bài thơ mà tôi yêu thích kịp cho lớp học, tôi sẽ đọc bài mà tôi có sẵn, hay bỏ qua hoàn toàn phần đọc thơ. Với tôi, thà rằng không đọc thơ gì cả, còn hơn là chia sẻ một bài thơ mà mình không yêu thích, không có cảm xúc. Nếu chúng ta mong muốn gieo trồng hạt giống của lòng cảm kích ở người khác, chúng ta sẽ không làm được điều đó với một bài thơ (hay một tư thế) mà chúng ta chia sẻ nó một cách nửa vời, không nhiệt thành.
- Hiểu điều bạn đang nói
Việc bạn dành thời gian lên mạng và tìm hiểu những phân tích hay ý nghĩa của một bài thơ là một việc nên làm. (Gõ từ khóa “phân tích” sau đó đến tên bài thơ bạn định chọn sẽ là một cách tốt để bạn tìm hiểu về một bài thơ). Hiểu thấu đáo những câu thơ hơi trừu tượng không chỉ giúp ích khi bạn trò chuyện với mọi người về bài thơ, mà còn thay đổi cách mà bạn đọc bài thơ đó.
- Cắt bỏ khi không cần thiết
Không ai bảo chúng ta là phải đọc toàn bộ trọn vẹn một bài thơ. Tôi thừa nhận rằng nếu tôi nghĩ một bài thơ cực kỳ phù hợp cho lớp yoga, nhưng lại quá dài, hay những cảm xúc mà bài thơ mang đến rất phù hợp, cho đến đoạn nó nhắc đến “cơn thịnh nộ”, hay nhắc đến những vấn đề quá tế nhị và nhạy cảm, thì tôi sẽ cắt bỏ phần đó.
Có thể tác giả của bài thơ đó sẽ không hoàn toàn đồng tình với cách làm này. Nhưng tôi thường nghĩ rằng mục tiêu của yoga là “ngắt” học viên khỏi những vòng xoay của lo lắng, giận giữ, tuyệt vọng. Tôi cũng nghĩ Yoga là khoảng thời gian cho một điều gì đó khác đi. Nên đôi khi chúng ta cũng phải ngắt bỏ những cái gai ra khỏi bông hồng.
Để đối xử với bài thơ một cách công bằng, tôi thường nói rõ với học viên là tôi sẽ chỉ đọc một trích đoạn của bài thơ.
- Luyện tập đọc chậm rãi và rõ ràng
Tất nhiên nếu bạn chưa bao giờ đọc thành tiếng bài thơ bạn định đọc ở lớp, bạn có thể sẽ lúng túng. Hãy đọc thành tiếng một mình trước. Và khi đọc, hãy trân trọng, chạm vào từng từ ngữ trong bài thơ ấy. Ai đó đã từng nói rằng lúc đọc các tác phẩm của Shakespeare thành tiếng khi còn nhỏ tuổi, dù chưa hiểu rõ ý nghĩa nhưng họ cảm thấy như mình đang “ngậm những viên đá quý trong miệng”.
- Cân nhắc đọc thơ trong các thời điểm khác nhau, ngoài savasana
Phải thừa nhận rằng thơ sẽ được sử dụng hợp lý nhất khi thực hiện savasana hay bất kỳ một tư thế nào trong các tư thế phục hồi thư giãn. Nhưng cũng có những thời điểm khác, chẳng hạn trước khi buổi học bắt đầu hay sau khi om, trong khi chant, trong khi thiền hay thực hành pranayama, thậm chí là để động viên học viên khi họ đang thực hiện một tư thế khó.
- Lặp lại bài thơ
Một bài thơ đôi khi có thể không dễ nắm bắt, và xứng đáng được đọc đi đọc lại. Nếu bạn dã chọn một bài thơ ngắn hay một đoạn trích, bạn có thể đọc một hoặc hai lần khi học viên đang thư giãn trong tư thế savasana. Bạn thậm chí còn sẽ nhận ra việc lặp lại bài thơ, hay một vài câu, trong các thời điểm khác nhau trong buổi học, ý nghĩa của nó sẽ thay đổi. Ví dụ như cùng một đoạn thơ có thể động viên học viên khi thực hiện một tư thế khó hay giúp học viên cảm thấy thư giãn hơn trong tư thế savasana.
- Thêm một số bài thơ vào trong danh sách nhạc của bạn
Tại sao không cho một vài bài hát mà được phổ nhạc từ thơ? Qua cách này, ta có thể giới thiệu một cách từ từ chậm rãi thơ vào trong lớp yoga, để từ đó có cảm tình với thơ như ta đã dành tình cảm với yoga.
Các học viên có thể khó để nhớ chính xác từng chi tiết một trong lớp học yoga, hoặc có thể nhớ nhưng rồi cũng sẽ quên nhanh. Điều họ có thể nhận được lại là sự kết nối liên tục của những chuyển động mà chúng ta chia sẻ đến học viên. Điều đọng lại trong học viên có thể là cảm giác kỳ diệu khi có một tâm trí bình an sau quá trình thực tập yoga. Rồi học viên có thể từ đó mà nhận ra rằng, yoga không phải là điều dành cho một ai đó khác, như họ nghĩ trước đây, mà nó thật sự là điều gì đó có ý nghĩa với cuộc đời họ.
Cũng giống như vậy, có lẽ học viên trong lớp yoga mà được nghe thơ sẽ cảm thấy sự trân trọng đối với những ngôn từ mà chúng ta chia sẻ. Trong tâm trí họ sẽ đọng lại cảm giác kỳ diệu, khi được nghe những thanh âm được sắp đặt một cách đầy đẹp đẽ. Điều này cũng có tác động lại lên thể chất, có thể là một hơi thở, một cái thở dài, thậm chí cảm giác nổi da gà. Giờ đây họ nhận ra rằng thơ không phải là cái dành cho ai đó khác như họ nghĩ trước đây, mà thơ giờ đây cũng là điều dành cho chính họ.
Bài viết _ Yoga International
Dịch _ Yogavietnam
