Prana
Giải thích Prana thì khó như giải thích Đấng Tối Cao. Prana là năng lượng thâm nhập toàn vũ trụ ở tất cả các mức độ. Prana là năng lượng thể chất, tâm trí, trí tuệ, tình dục, tâm linh và vũ trụ.
Tất cả các năng lượng rung lên đều là prana. Tất cả các năng lượng vật lý như nhiệt, ánh sáng, trọng lực, từ tính và điện cũng là prana.
– Pranayama Dipika của B. K. S. Iyengar
Pra: Thứ nhất, cần cho sinh mạng
Na: Đơn vị căn bản nhất hay nhỏ nhất
Prana là từ Phạn ngữ có nghĩa là sinh lực hay sức sống. Pra có nghĩa là “đầu tiên” hoặc “cần cho sinh mạng”. Na nghĩa là “đơn vị nhỏ nhất hoặc cơ bản nhất của năng lượng”. Vì vậy, Prana là đơn vị đầu tiên hoặc cơ bản của năng lượng. Prana nhỏ hơn nguyên tử, bởi vì trong mỗi nguyên tử đều có Prana hiện diện như sự sống. Prana của cá thể bên trong mỗi sinh vật là một phần của Mahaprana, đại dương prana của vũ trụ. Nhưng chừng nào mỗi cá nhân còn chưa nhận ra chân lý này, thì người ta còn tự thấy mình như riêng biệt với phần còn lại của vũ trụ. Thực hành pranayama kích hoạt prana của cá nhân và tang nó lên một tần số cao hơn.
“Prana ở trong cơ thể, nó được gọi là sự sống.
Cái chết là khi prana ra đi.
Do đó, cần phải kiềm chế hơi thở.”
– Hatha yoga Pradipika (2:3)
Mọi sinh vật đều hoạt động theo đức hạnh của Prana. Tất cả hoạt động và thay đổi, bao gồm cả tinh thần, tình cảm và thể chất, là một biểu hiện của các hoạt động của Prana. Trong chúng ta, prana là lực thúc đẩy đằng sau cảm giác và hoạt động, lửa của sự trao đổi chất, người chuyên chở suy nghĩ, và sức mạnh của ý chí. Prana loại bỏ các tạp chất ra khỏi cơ thể, duy trì sức khỏe của cơ thể, và tính chất chủ yếu của nó là nhẹ nhàng và vui tươi.
Prana là năng lượng sống cơ bản hỗ trợ cho sinh lý học của cơ thể. Nó đóng vai trò của điện trong một máy điện tử. Prana được chuyển đổi sang những năng lượng khác nhau để thực hiện các hoạt động tinh thần của cơ thể. Bằng cách làm chủ Prana, người ta có thể làm chủ được cơ thể và tâm trí.
“Khi hơi thở đang bị rối loạn, tâm trí cũng bị rối loạn.
Kiểm soát hơi thở cho phép ổn định tâm trí.”
– Hatha yoga Pradipika (2:2)
Hơi thở là lộ rõ, prana là vi tế và tâm trí càng vi tế hơn Prana. Ba thứ này liên quan chằng chịt với nhau. Khi prana bị ảnh hưởng qua sự thay đổi của hơi thở, tất cả các hoạt động của cơ thể, não, tâm trí và ý thức đều bị ảnh hưởng. Do đó, khi prana được kiểm soát, tâm trí cũng được kiểm soát. Khoa học về làm chủ Prana được gọi là “Pranayama”.
Pancha Váyus (Năm loại Gió rất cần cho sự sống)
Vayu có nghĩa đen là “gió”. Pancha Vayu có nghĩa là năm loại Gió. Nguyên gốc tiếng Phạn của Vayu là “vaa” có nghĩa là “thổi” hoặc “di chuyển”. Vayu hiện hình thành prana chịu trách nhiệm cho sự hiện hình của tất cả các tạo vật. Vì vậy, Vayu hiện hình được gọi là prana. Vì vậy, lý thuyết này cũng được gọi là Pancha Prana (năm loại gió quan trọng cho sự sống).
Chúng là prana vayu (không nên nhầm với prana – năng lượng sống), apana vayu, samada vayu, udana vayu và vyana vayu. Năm vayu này chi phối các khu vực khác nhau của cơ thể và các hoạt động khác nhau về thể chất và vi tế. Khi chúng hoạt động hòa hợp với nhau, chúng ta sẽ khỏe mạnh.
Giống như vị hoàng đế phân bố và trao quyền cho người đứng đầu
để chăm sóc những ngôi làng khác nhau, Prana phân bố các khu vực khác nhau và
các hoạt động khác nhau cho năm thuộc cấp chính của nó
(Prana, Apana, Samana, Udana và Vyana).
– Prashna Upanishad 3.4
Chỗ ngồi của Prana là ngực; Apana – hậu môn;
Samana – vùng trên rốn; Udana – họng;
Trong khi Vyana di chuyển khắp cơ thể
– Siva Sutra 3.7
Prana (chuyển động bên trong)
Prana có nghĩa đen là “gió chính”. Đây là một không khí di chuyển về phía trước vốn di chuyển hướng về phía trung tâm của cơ thể. Prana là năng lượng được tiếp nhận vào cơ thể dưới dạng thức ăn (ăn), chất lỏng (uống) và không khí (thở), cũng như mọi nhận thức của giác quan và các trải nghiệm của tâm trí. Trung tâm prana nằm ở đầu. Nó chi phối ngực, họng, tâm trí, tim, các cơ quan giác quan, trí thông minh, tiết niệu, hắt hơi, ợ hơi, sự hít vào, và nuốt thức ăn.
Apána (chuyển động đi xuống)
“Vì Prana và Apána mà jiva hoặc linh hồn cá nhân
dao động lên xuống, bị sập trong bẫy của
hai lực chuyển động ngược chiều nhau và
bị ràng buộc bởi tính nhị nguyên.”
– Dhyana Bindu Upanishad
Đó là năng lượng của sự trục xuất, được kích thích ở ruột phía dưới và hệ tiết niệu và bài tiết. Apána vayu gắn liền với yếu tố đất, và nó là năng lượng của Muladhara Chakra. Chakra này liên quan đến việc có một nền tảng mạnh và đáng tin cậy, đặc biệt là trong các vấn đề cơ bản của sự sống còn. Apána nằm ở đại tràng; nó kiểm soát eo, bang quang, bộ phận sinh dục, và đùi. Hoạt động chính của nó là đưa xuống các chất thải (phân và nước tiểu), dịch sinh sản, dịch kinh nguyệt, và nó cũng kiểm soát sự chuyển động đi xuống của thai nhi.
Samána (chuyển động cân bằng)
Samana là “hơi thở giữa” nằm giữa trái tim và rốn, và chức năng chính của nó là đồng hóa prana. Trong quá trình thở, samana là khoảng thời gian giữa hít vào và thở ra.
“Cái chết không đến với một người làm tăng hơi thở giữa.
Do đó, các vị yogi đã nghĩ ra việc thực hành kumbhaka hoặc ngưng thở
để tăng khoảng cách thời gian giữa hít vào và thở ra,
qua đó hợp nhất Prana và Apána với Samana.”
– Brihadaranyaka Upanishad
Cuộc gặp gỡ của hai nguồn năng lượng đối lập này tạo ra một lực rất mạnh đẩy prana qua sushumna nadi và soi sáng linh hồn. Samana nằm gần lửa tiêu hóa (Agni). Samana vayu gắn liền với yếu tố lửa và manipura chakra. Nó hoạt động trong đường tiêu hóa (hấp thụ chất dinh dưỡng và bài tiết chất thải) và trong các cơ quan bụng khác. Nó giữ thức ăn trong đường tiêu hóa, giúp tiêu hóa, tách ra và loại bỏ chất thải từ các chất dinh dưỡng.
Udána (chuyển động đi lên)
Udána mang prana từ samana đến Vyána thứ năm. Udána đi xuyên suốt qua tất cả các nadis, bao gồm cả Ida (mặt trăng) và Pingala (mặt trời) Nadis. Hai nadi này mang prana đến tất cả các Luân Xa. Những chakra này lan tỏa prana đi khắp cơ thể của chúng ta với sự trợ giúp của Vyána. Prana bị đẩy vào Sushumana Nadi nếu Ida và Pingala trong trạng thái cân bằng. Vì vậy, chính là Udána di chuyển prana lên trên để cuối cùng nó có thể đi qua chakra thứ bảy, Sahasrana Chakra, về phía các thế giới cao hơn. Udána được tập trung vào chakra Thứ năm, hoặc luân xa cổ họng (vishuddha chakra), và năng lượng chuyển động đi lên này tiếp tục thông qua các chakras ở trên, trung tâm họng (ajna chakra) và chakra vương miện (sahasrana). Udána nằm ở ngực và kiểm soát mũi, rốn và cổ họng. Nó có trách nhiệm khởi đầu lời nói, nỗ lực, sự nhiệt tình, khả năng làm việc, làn da và trí nhớ.
Vyána (phóng to)
Vyána truyền prana đi khắp cơ thể, điều hòa và lưu thông chất dinh dưỡng của thức ăn, chất lỏng và năng lượng. Nó giữ tất cả các phần của cơ thể lại với nhau và chống lại sự phân hủy của cơ thể. Mặc dù bản thân vyána vayu không có vị trí hay chỗ ở nào đặc biệt, nó liên quan đến năng lượng của svadisthana chakra, nằm ở gốc của bộ phận sinh dục. Ngoài ra, nó được tìm thấy trong trái tim (anahata chakra) và nhanh chóng di chuyển khắp máu, thần kinh và khớp của cơ thể. Nó điều khiển mọi chuyển động của cơ thể, bao gồm đi bộ, nâng cao lên và hạ thấp các bộ phận cơ thể, và mở/ nhắm mắt lại.
Nguồn: Tài liệu Hội thảo Ayurveda và Triết lý yoga – Thầy Prathap
