Niyamas là nhánh thứ hai trong bộ 8 nhánh yoga của Patanjali. Chúng là những quy tắc đạo đức hay khế ước xã hội hướng dẫn chúng ta hướng đến các hành vi tích cực, và đặc biệt là đến với bản thân chúng ta. Trong bài này ta sẽ tìm hiểu Tapas của nhánh Niyamas, vốn có nghĩa là kỉ luật, khổ hạnh hay “nhiệt huyết cháy bỏng”.

Khi thực hành các Niyamas này, hoặc chấp hành theo chúng, chúng ta nuôi dưỡng sự thấu hiểu sâu sắc hơn với việc áp dụng tinh thần yoga bên ngoài tấm thảm tập và bắt đầu thực hiện những thay đổi thực sự trong cuộc đời mình.

Có 5 Niyamas như sau

  • Saucha (thanh lọc)
  • Santosha (sự hài lòng)
  • Tapas (kỉ luật, khổ hạnh hay “nhiệt huyết cháy bỏng”)
  • Svadhyaya (tự học, tự luyện)
  • Isvara Pranidhana (cúi mình trước một điều cao cả hơn hoặc suy ngẫm về một sức mạnh cao hơn)

Tapas

Quy tắc ứng xử thứ ba trong Niyama là Tapas, thường được dịch theo truyền thống là “khổ hạnh” hay “kỉ luật”. Từ Tapas bắt nguồn từ động từ gốc tiếng Phạn “tap” có nghĩa “đốt cháy”, và gợi lên ý thức về “kỉ luật đầy nhiệt huyết” hay “đam mê.” Với ý nghĩa đó, Tapas có ý nghĩa nuôi dưỡng ý thức tự kỉ luật, đam mê và lòng can đảm để thiêu đốt “tạp chất” về thể chất, tinh thần và tình cảm, rồi dẫn đường đến cái tôi cao cả thực sự.

Mặc dù Tapas không có nghĩa là nghiêm trang hay nghiêm túc, sự nồng cháy nhiệt huyết này lại là thứ làm tim ta đập mạnh, nâng cao ham muốn phát triển cá nhân và nhắc rằng ta yêu thích việc thực hành yoga đến nhường nào. Cũng như tất cả các khía cạnh trong kinh Sutra, Tapas có sự liên quan mật thiết giữa việc thực hành trên và ngoài tấm thảm.

Thể hiện Tapas trên thảm tập

Trước tiên, “kỉ luật” không bắt buộc là phải gây sức ép cho bản thân một cách mạnh mẽ hơn về mặt thể chất. Đôi khi chỉ cần dành chút thời gian bước lên thảm và tập thiền, hay thực hành mỗi ngày chỉ 10 phút cũng đã đủ khó khăn rồi. Đối với một vài người, Tapas có nghĩa là dành thời gian yên tĩnh và quan sát tâm trí, còn đối với người khác, nó có nghĩa là rèn luyện sức khoẻ và luyện tập động tác cân bằng cánh tay mà họ đang trì hoãn.

Tapas là một khía cạnh của sự thông thái nội tại khuyến khích chúng ta luyện tập ngay cả khi ta chẳng thích chút nào, mặc dù chúng ta biết rõ nó làm ta cảm thấy tốt đẹp ra sao! Chính niềm đam mê đầy nhiệt huyết đó đã khiến chúng ta phải đứng lên và luyện tập vì tình yêu dành cho nó, và qua sự tận tuỵ đó, các tạp chất sẽ bị thiêu huỷ đi. Việc quyết định đi ngủ sớm một chút để có thể dậy sớm cho việc thực hành chính là Tapas; không nhậu nhẹt quá nhiều hay nạp những thức ăn không lành mạnh để có thể cảm thấy tốt hơn khi thực hành cũng chính là Tapas; và cảm giác bạn cảm nhận được sau buổi tập yoga cường độ cao, một Savasana đầy hạnh phúc hay một buổi thiền sâu lắng? Cũng là Tapas đấy – thiêu huỷ đi các hình mẫu suy nghĩ hay thói quen tiêu cực mà chúng ta hay sa vào.

Nuôi dưỡng ý thức Tapas trong bài thực hành thể chất của chúng ta có thể nghĩa là thử các tư thế ta cố tránh hay cảm thấy khó nhằn, hoặc chú tâm học đối với những asana đầy thử thách. Việc nhận ra rằng sẽ tốn khá thời gian làm quen với một tư thế nâng cao không có nghĩa là phải nản lòng; có kỉ luật để thực hành liên tục và sự khiêm tốn chấp nhận khi ta chưa hoàn hảo đều cần thiết để có thể gặt hái được những phần thưởng mà chính sự “kỉ luật” mang lại.

Như Pattabhi Jois từng nói “Hãy thực hành và mọi thứ sẽ đến”…

Thể hiện Tapas trong cuộc sống

Tính kỉ luật chúng ta học được trên thảm tập là bài học tuyệt vời có thể ứng dụng trong đời sống hàng ngày. Khi chúng ta hít thở thực hiện các  tình huống thử thách trong bài thực hành yoga, như là giữ cân bằng, hoặc khi ta tìm được nguồn sức mạnh thực hiện được tư thế cân bằng cánh tay mà trước đó ta thấy “không thể”, chúng ta có thể đem các bài học này theo bên mình và học cách mạnh mẽ hơn trong những tình huống khó khăn của cuộc đời.

Việc can đảm KHÔNG lắng nghe theo tiếng nói bên trong rằng ta “không đủ mạnh” hay “không đủ giỏi” để thử tư thế khó hơn hoặc thử công việc mới hơn cũng là một phần của Tapas và sẽ giúp thiêu huỷ những suy nghĩ tạp nham, giúp ta tin tưởng bản thân và có thêm sức mạnh bên trong.

Thắp lên ngọn lửa bên trong

Luyện tập với sức mạnh cốt lõi là cách thức chắc chắn khai thác được ý thức của “sự bùng cháy” khơi lên ngọn lửa nội tại. Cốt lõi sức mạnh  nằm ở nơi mà luân xa thứ 3 (manipura chakra – luân xa nằm ở vị trí giữa rốn và xương ức), và trung tâm năng lượng này kiểm soát ý thức của chúng ta về sự tự tin, sức mạnh nội tại và tự kỉ luật.

Thành phần lửa – có liên kết với cả luân xa thứ ba và tapas – cũng là thành phần của sự “biến đổi”, và chúng ta có thể nhìn thấy điều này phản ánh trong bản thân khi ta đương đầu với các thử thách. Sự biến đổi thường xảy ra khi ta cho phép sự thay đổi diễn ra; khi ta bước ra khỏi vùng an toàn và luyện tập các tư thế ta không tự tin hoặc đang sợ hãi là khi ta bắt đầu trưởng thành và học về bản thân. Nếu mọi thứ cứ luôn dễ dàng, chúng ta có khuynh hướng sẽ không rút được bài học cuộc sống cần thiết để mạnh mẽ hơn và toàn diện hơn.

Du ngoạn trên một con đường hiểm trở sẽ trở nên xứng đáng khi đến cuối cùng chúng ta tìm được một nơi an trú và tự do. Bài học ta học được từ việc đương đầu với thử thách và nỗi sợ là những bài học có tác động tích cực nhất với chúng ta.

Khi chúng ta thực hành Tapas, điều quan trọng là đảm bảo chúng ta hành động với sự tích cực và tình yêu, chứ không phải từ sự sợ hãi. Khi chúng ta đẩy mình về trước một chút, chúng ta chỉ làm vậy không phải vì cái tôi yêu cầu, mà bởi vì chúng ta thật sự cảm thấy bản thân mình còn có thể tiến về trước thêm một chút như vậy.

Tapas có nghĩa như thế nào với bạn? Lần tới nếu bạn gặp phải khó khăn trong lớp yoga, hãy thử đối mặt với nó và thắp lên ngọn lửa nội tại – bạn sẽ sớm nhận thấy những thay đổi lớn với bản thân bên ngoài thảm tập!

Nguồn: Ekhart Yoga

Dịch bởi Yogavietnam