Thiền định không phải là con đường một chiều – không phải là bạn chỉ cần ngồi thiền thì cuộc sống của bạn sẽ tự động trở nên tốt đẹp hơn. Bạn phải thay đổi cách sống để cải thiện việc thiền định. Tỳ khưu Thanissaro nêu ra năm nguyên tắc của cuộc sống đạo đức, kiềm chế dẫn đến thực hành thiền định.
Thông thường chúng ta nghĩ rằng chỉ đơn giản thêm thiền định vào lịch trình hàng ngày, những ảnh hưởng của thiền sẽ thấm vào toàn bộ cuộc đời chúng ta mà không phải làm gì nhiều. Đơn giản chỉ cần thêm thiền vào cuộc sống của bạn và nó sẽ thay đổi tất cả các thành phần khác – đó là những gì chúng ta muốn nghĩ, nhưng nó không vận hành theo cách đó. Bạn phải làm cho cuộc sống của bạn trở thành một nơi lý tưởng để thiền định thấm qua, bởi vì có một số hoạt động, một số trạng thái của tâm trí thực sự kháng cự việc nhận được bất kỳ ảnh hưởng nào từ thiền định.
Đó là lý do tại sao, khi bạn là người thực hành thiền định, bạn cũng phải nhìn vào cách bạn đang sống, các hoạt động hằng ngày của bạn. Hãy xem xét liệu bạn đang tạo ra một môi trường thuận lợi cho thiền phát triển và lan tỏa. Nếu không, việc thiền định chỉ như được rải vào các vết nứt đây đó, và không bao giờ thấm nhuần vào đâu cả.
Có một giáo lý trong kinh điển Nguyên Thủy về năm nguyên tắc mà một tu sĩ mới cần ghi nhớ. Những nguyên tắc này không chỉ áp dụng cho các nhà sư mới mà còn cho những ai muốn sống một cuộc sống mà thiền có thể thấm nhập và thấm nhuần mọi thứ.
Nguyên tắc thứ nhất là đức hạnh. Hãy chắc chắn rằng bạn luôn giữ nguyên tắc của mình. Trong trường hợp của các nhà sư, tất nhiên, điều này đề cập đến Patimokkha (luật giới bản). Trong trường hợp của người thường, nó đề cập đến năm giới, và thỉnh thoảng có tám giới. Khi bạn đang nắm giữ giới luật, bạn đang nắm giữ các nguyên tắc vững chắc trong cuộc sống của bạn. Đức Phật mô tả việc tuân giữ những giới luật như một món quà: một món quà cho cả chính mình và cho những người xung quanh. Bạn bảo vệ cuộc sống của người khác, tài sản của họ, kiến thức của họ về sự thật. Bạn bảo vệ chúng khỏi bị say rượu. Bạn bảo vệ chúng khỏi việc tham gia vào tình dục bất hợp pháp của bạn. Và khi các nguyên tắc này trở thành giới luật – nói cách khác, một lời hứa với chính mình mà bạn luôn giữ trong mọi hoàn cảnh – Đức Phật nói rằng bạn đang bảo vệ không giới hạn, mang đến sự an toàn không giới hạn, cho những sinh vật khác, và bạn được hưởng một phần của sự an toàn đó.
Do đó giới luật tạo ra một môi trường nơi có sự bảo vệ nhiều hơn. Và khi có nhiều sự bảo vệ hơn, bạn thực hiện thiền định dễ dàng hơn. Các giới luật cũng thúc đẩy thái độ trao đi. Bạn nhận ra rằng vì lợi ích của niềm hạnh phúc của riêng bạn, bạn phải cho đi. Khi bạn có thái độ đó, thiền sẽ dễ dàng hơn, bởi vì thông thường mọi người thiền định với câu hỏi, “Tôi có thể có được điều gì từ việc này?” Nhưng nếu bạn đã từng cho và nhìn thấy những kết quả tốt từ hành động cho đi, bạn sẽ hỏi, “Tôi có thể cho thiền định những gì? Cần phải cho những gì để đạt kết quả tốt đẹp?”. Với thái độ đó, bạn sẽ sẵn sàng dành thời gian và sức lực của mình theo những cách mà trước đây bạn không muốn.
Nguyên tắc thứ hai để tạo ra một môi trường tốt cho thiền trong cuộc sống của bạn là kiềm chế các giác quan. Nói cách khác, bạn không chỉ cẩn thận với những gì xuất phát từ tâm trí của bạn, bạn cũng cẩn thận về những gì đi vào trong tâm trí, về những điều bạn nhìn, lắng nghe, ngửi, nếm, sờ chạm và suy nghĩ về. Hãy cẩn thận không tập trung vào những thứ sẽ làm tăng lòng tham, sân hận hoặc ảo tưởng. Nếu bạn thiếu thận trọng trong cách nhìn của bạn, bất cẩn trong lắng nghe, rất khó để cẩn thận về những suy nghĩ của bạn, bởi vì những ý nghĩ vốn rất tinh tế.
Điều này không có nghĩa là bạn phải đi lòng vòng với chiếc khăn che mắt hoặc cái bịt lỗ tai; nó đơn giản có nghĩa là bạn khéo léo trong cách bạn nhìn vào mọi thứ, khéo léo trong cách bạn lắng nghe. Nếu bạn biết rằng một cái gì đó có khuynh hướng gợi lên ham muốn hoặc tức giận, hãy học cách nhìn nó theo cách chống lại sự ham muốn hoặc tức giận. Nói cách khác, nếu cái gì đó có vẻ hấp dẫn, bạn sẽ tìm kiếm khía cạnh không hấp dẫn của nó. Nếu một cái gì đó dường như không hấp dẫn, bạn tìm kiếm mặt hấp dẫn của nó. Như Ajahn Lee, một trong những giáo viên đầu tiên của truyền thống “Tu trong rừng” Thái Lan, nói rằng một người có hai mắt, không chỉ một.
Không phải bạn không nên nhìn vào cơ thể; chỉ là bạn nên xem xét cẩn thận hơn. Nhìn vào những phần không hấp dẫn. Điều này cân bằng quan điểm một bên vốn chỉ tập trung vào một vài chi tiết hấp dẫn ở đây và ở đó và có xu hướng bỏ qua các thứ khác để làm tăng ham muốn. Rốt cuộc, không phải là cơ thể tạo ra dục vọng. Chính cái tâm tạo ra ham muốn. Nhiều lần tâm trí muốn cảm thấy ham muốn và do đó nó đi ra tìm kiếm cái gì đó để kích động sự ham muốn. Nó chớp lấy bất cứ chi tiết nhỏ nó có thể tìm thấy, ngay cả khi những chi tiết đó được bao quanh bởi tất cả những điều ô uế.
Vì vậy hãy theo dõi những gì xuất phát từ và những gì đi vào tâm trí. Đối với người thường, điều này có nghĩa là cẩn thận về những người bạn bạn quen biết, những tờ tạp chí bạn đọc, chương trình TV bạn xem, âm nhạc bạn nghe. Sau một thời gian bạn thấy rằng đây không phải là việc hạn chế bản thân bạn quá nhiều mà đây là học cách nhìn mọi thứ một cách cẩn thận, đầy đủ hơn. Bây giờ bạn đang nhìn thấy cả hai mặt của những thứ trước đây chỉ hấp dẫn hoặc chỉ không hấp dẫn.
Điều này cần có một số nỗ lực. Bạn cần phải tràn đầy năng lượng hơn trong việc cái cách bạn nhìn và lắng nghe. Nhưng lợi ích là tâm trí có hình dạng tốt hơn cho thiền định bởi vì bạn không lấp đầy nó với tất cả những thứ sẽ làm hại nó, làm suy yếu nó hoặc gây phiền nhiễu nó. Rất nhiều lần bạn ngồi xuống thiền định, nếu bạn bất cẩn về những gì thâm nhập vào và xuất phát khỏi tâm trí của bạn, bạn sẽ thấy nó giống như dọn dẹp nhà kho sau một năm bỏ bê. Có rất nhiều rác trong đó mà bạn dành gần như cả giờ làm sạch nó và sau đó nhận ra rằng bạn chỉ có năm phút cho khoảng tĩnh lặng thực sự ở cuối giai đoạn. Vì vậy, cần giữ tâm sạch sẽ ngay từ đầu, mọi lúc. Đừng để rác ở cửa ra vào hoặc cửa sổ. Bằng cách đó bạn thấy bạn đã tạo ra một nơi tốt hơn để yên vị trong khi bạn tạo ra ngôi nhà thiền.
Nguyên tắc thứ ba để tạo ra một môi trường tốt cho thiền là kiềm chế trong đối thoại. Trong lần đầu tiên tôi đến ở với giáo viên của tôi, Ajahn Fuang, ông nói rằng bài học số một trong thiền là kiểm soát miệng của bạn. Nói cách khác, trước khi bạn nói bất cứ điều gì, hãy tự hỏi mình: “Điều này có cần thiết không? Điều này có ích không? Có lý do nào để nói điều này không? “Nếu có, thì hãy tiếp tục nói. Nếu không, thì hãy giữ im lặng. Như ông nói, nếu bạn không thể kiểm soát miệng của bạn thì không có cách nào mà bạn kiểm soát được tâm trí mình. Và khi bạn có thói quen tự hỏi những câu hỏi này, bạn sẽ thấy rằng có rất ít cuộc đối thoại là thực sự cần thiết. Nếu bạn đang làm việc và bạn cần trao đổi với đồng nghiệp của mình để tạo ra một bầu không khí tốt đẹp trong văn phòng, O.K., điều đó được tính là cần thiết. Tuy nhiên, các kiểu đối thoại mang tính xã giao như vậy lại đi xa quá mức. Bạn bắt đầu bất cẩn, nói lung tung, và biến thành người đối thoại rảnh rỗi, không chỉ lãng phí năng lượng mà còn gây nguy hiểm. Thường thì những điều mọi người nói gây ra tác hại nhất là khi họ cho phép bất cứ điều gì đi vào tâm trí của họ có thể đi ngay ra từ miệng của họ mà không có bất kỳ hạn chế nào.
Nếu tuân theo nguyên tắc này có nghĩa là bạn được tiếng là một người yên tĩnh, vậy thì tốt. Bạn nhận thấy rằng ngôn ngữ của bạn, nếu bạn cẩn thận hơn về việc nói ra, bắt đầu có giá trị hơn. Và đồng thời bạn đang tạo ra một bầu không khí tốt hơn cho tâm trí của bạn. Rốt cuộc, nếu bạn liên tục trò chuyện suốt cả ngày, bạn sẽ làm thế nào để ngăn chặn cuộc trò chuyện tinh thần khi bạn ngồi xuống thiền định? Nhưng nếu bạn phát triển thói quen để ý miệng của mình, cùng thói quen này sẽ xuất hiện áp dụng cho việc thiền định. Tất cả những cái miệng trong tâm trí của bạn bắt đầu im lặng.
Nguyên tắc thứ tư để tạo ra một môi trường tốt cho việc thiền trong cuộc sống của bạn là tìm đến một chút cô tịch. Ở đó bạn có thể có được một quan điểm về cuộc sống của bạn để những gì đang xảy ra trong tâm trí nổi bật hơn. Cố gắng tìm càng nhiều sự cô đơn càng tốt. Điều đó tốt cho bạn. Khi mọi người gặp rắc rối trong việc sống trong cô đơn, điều đó cho thấy bản thân họ vẫn lấn cấn với nhiều việc chưa hoàn thành được.
Vì vậy, hãy tạo một góc cô đơn trong nhà của bạn. Tắt TV, bật đèn, và cho phép mình được một mình mà không có nhiều phiền nhiễu. Nói với mọi người rằng bạn cần có một ít thời gian một mình một cách thường xuyên. Khi bạn làm việc này, bạn sẽ thấy rằng mọi thứ chìm trong sâu thẳm tâm trí của bạn sẽ xuất hiện trên bề mặt – và chỉ khi chúng xuất hiện bạn mới có thể đối phó với chúng. Khi bạn không có nhiều phiền nhiễu bên ngoài, tâm trí sẽ có xu hướng ở lại với thiền dễ dàng hơn. Có thể có nhiều cuộc nói chuyện tâm thức lúc đầu, nhưng sau một lúc bạn sẽ chán với nó. Bạn chỉ muốn được yên tĩnh. Đồng thời, bạn tránh xa ảnh hưởng từ suy nghĩ và ý kiến của mọi người. Bạn buộc phải tự hỏi mình, “Tôi thực sự tin điều gì? Ý kiến của tôi là gì? Điều gì quan trọng với tôi khi tôi không bị ảnh hưởng bởi quan điểm của người khác? ”
Điều này dẫn đến nguyên tắc thứ năm, đó là phát triển đúng quan điểm. Quan điểm đúng có hai cấp. Thứ nhất, có niềm tin vào nguyên tắc nghiệp – rằng những gì bạn làm thực sự có kết quả. Và bạn phải thừa nhận rằng nó thực sự là hành động của bạn; không phải là lực bên ngoài hành động thông qua bạn, không phải là các ngôi sao hoặc các vị thần. Bạn đang đưa ra quyết định và bạn có khả năng thực hiện chúng một cách khéo léo hay không.
Điều quan trọng là phải tin tưởng vào nguyên tắc này, bởi vì điều này trao nhiều quyền lực hơn cho cuộc sống của bạn. Đó là một niềm tin mạnh mẽ – nhưng nó cũng bao hàm cả trách nhiệm. Đây là lý do tại sao bạn phải cẩn thận trong những gì bạn làm, tại sao bạn không thể bất cẩn. Khi bạn cẩn thận về hành động của mình, khi đến lúc thiền bạn sẽ thấy dễ dàng cẩn trọng về tâm trí của mình hơn.
Đối với cấp độ thứ hai của quan điểm đúng, mức độ siêu nghiệm, có nghĩa là nhìn nhận sự vật theo tứ diệu đế – căng thẳng và đau khổ, nguyên nhân của căng thẳng và đau khổ, sự chấm dứt căng thẳng và đau khổ, và con đường thực hành đến việc chấm dứt đó. Chỉ cần nhìn vào toàn bộ trải nghiệm của bạn: thay vì chia nó thành các kiểu mẫu thông thường của tôi và không phải tôi, chỉ cần nhìn xem nơi có đau khổ và căng thẳng. Hãy hỏi: “Tôi đang làm gì làm tăng căng thẳng? Tôi có thể buông bỏ được hoạt động đó không? Và những phẩm chất nào tôi cần phải phát triển, tôi cần phải buông ra những điều gì, để buông bỏ ái dục, sự thiếu hiểu biết của cơ thể? Khi tôi buông bỏ ái dục, tôi có thể nhận thức được những gì đang xảy ra?” Thường xuyên khi chúng ta buông bỏ một sự ham muốn, chúng ta lại chọn một sự ham muốn khác. “Tôi có thể làm cho bản thân mình nhận thức được nhiều hơn về khoảng không giữa các ham muốn, và mở rộng không gian đó? Có gì để có một tâm trí không thèm muốn gì? ”
Theo Đức Phật, điều quan trọng là phải nhìn mọi thứ theo cách này bởi vì nếu bạn xác định mọi thứ trong mối quan hệ với bản thân, làm sao bạn có thể hiểu được bản chất của sự việc là gì? Nếu bạn phải chấp nhận đau khổ như chính mình, làm sao bạn có thể hiểu được đau khổ? Nếu bạn nhìn vào nó đơn giản chỉ là đau khổ mà không đặt nhãn “tự ngã” vào nó, thì bạn có thể bắt đầu thấy đó là cái gì và sau đó học cách buông bỏ nó. Nếu đó là chính mình, nếu bạn giữ niềm tin rằng đó là chính mình, bạn không thể buông bỏ nó. Nhưng nhìn vào sự vật theo tứ diệu đế cho phép bạn giải quyết toàn bộ vấn đề đau khổ.
Vì vậy, hãy bắt đầu nhìn cuộc đời của bạn dưới ánh sáng này. Thay vì đổ lỗi những đau khổ của bạn cho những người xung quanh, hãy nhìn vào những gì bạn đang làm tạo ra sự đau khổ ấy và tập trung vào việc giải quyết vấn đề đó. Khi bạn phát triển thái độ này trong cuộc sống hàng ngày, sẽ dễ dàng hơn nhiều khi áp dụng nó vào thiền định. Bạn tạo ra môi trường mà nó tạo ra nhiều ý nghĩa hơn để đi trên con đường cao quý.
Cho dù bạn là một tu sĩ mới sống trong một tu viện hay một người sống ngoài tu viện, đây là những yếu tố tạo ra môi trường cho thiền: bạn muốn giữ giới, kiềm chế các giác quan, kiềm chế trong các cuộc đối thoại, tạo ra những nơi yên tĩnh, hẻo lánh cho chính mình, và phát triển đúng quan điểm. Khi bạn làm theo những nguyên tắc này, chúng tạo ra một môi trường thuận lợi cho sự tập trung, cũng như một môi trường dễ tiếp thu cho phép các kết quả của sự tập trung tập trung thấm nhuần môi trường xung quanh bạn. Theo cách này, bài thực hành thiền định của bạn, thay vì bị ép vào một môi trường thù địch, lạ lẫm, thì lại có chỗ để phát triển và biến đổi mọi thứ xung quanh nó.
Nguồn: lionsroar
Dịch bởi yogavietnam.vn
